“Nước Việt Nam thân yêu của chúng ta đang ở trên đường phát triển nhưng còn đối diện nhiều vấn đề mà trí thức cần đóng góp trí tuệ để góp phần làm cho tương lai đất nước tốt đẹp hơn. Nhìn từ góc độ nào, từ văn hóa, giáo dục, y tế đến kinh tế, xã hội, nghiên cứu khoa học, ta đều thấy có nhiều vấn đề cần cải cách, cải thiện, trong đó không ít vấn đề làm mình bức xúc. Dân số nước ta sắp đạt 100 triệu. Hiếm có nước nào đông dân như thế mà có sự thống nhất cao về văn hóa, ngôn ngữ, và hầu như không có mâu thuẫn về sắc tộc, tôn giáo. Một nước có các tính chất đó rất dễ phát triển thành một nước tiên tiến. Tiềm năng để Việt Nam trở thành một nước giàu mạnh là rất lớn. Nhưng những vấn đề, những bức xúc về nhiều mặt hiện nay phải được giải quyết thì tiềm năng mới được khơi dây. Năm nay ngẫu nhiên có nhiều sự kiện mở đầu một giai đoạn mới của Việt Nam: Hậu đại dịch Covid-19, kỷ niệm 75 năm Quốc khánh, 45 năm từ ngày có hòa bình và thống nhất đất nước, đón một thập niên mới đánh dấu bằng Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, v.v… Nhân cơ hội nầy, trước những vấn đề cần giải quyết, chúng ta có thể phát đi một thông điệp, đưa ra các ý tưởng để góp phần thúc đẩy đất nước phát triển không?

Đó là suy nghĩ chung của chúng tôi, những người tham gia thực hiện cuốn sách nầy. Nhưng còn một lý do nữa để viết cuốn sách nầy. Chúng tôi muốn làm một món quà văn hóa để tăng người bạn thân thiết và khả kính, GS. Cao Huy Thuần, Giáo sư Danh dự Đại học Picardie (Pháp). Vừa bước qua tuổi bát tuần, anh Thuần tuy làm việc và sinh sống tại Pháp, chủ yếu giảng dạy và nghiên cứu về chính trị, luật học, văn hóa, tôn giáo, nhưng luôn hướng về tổ quốc, mong muốn đất nước phát triển. Tặng anh Cao Huy Thuần chúng tôi không làm theo cách thường thấy, nghĩa là không viết về anh Thuần (dù chúng ta có rất nhiều kỷ niệm đối với anh), không đánh giá, bình luận về hoạt động khoa học và giáo dục của anh (dù việc nầy rất đáng làm), mà viết một cuốn sách về các vấn đề hiện nay của Việt Nam, những vấn đề mà chính anh Thuần cũng từng trăn trở”.

“Cuốn sách nầy gồm 4 phần, bao gồm gần hết các mặt của đất nước Việt Nam hiện nay. Hầu hết các bài viết phân tích từ góc nhìn những vấn đề hôm nay và gợi ý, phát ra thông điệp cải cách hoặc kiến tạo để Việt Nam có ngày mai thịnh vượng, tươi đẹp. Ở mỗi chương sách đều có phần tóm tắt nhưng ở đây chúng tôi tóm lược ngắn hơn những điểm chính của mỗi phần và mỗi chương.

– Phần I: LỊCH SỬ – VĂN HÓA, gồm 6 chương, nhìn lại quá khứ để hướng đến tương lai, từ cấp độ lịch sử dân tộc đến giá trị xưa và nay của Sài Gòn, lịch sử đoạn đường nối Huế – Đà Nẵng, và vấn đề bảo tồn di sản văn hóa.

* Huỳnh Bửu Sơn trong ĐOÀN KẾT ĐỂ CƯỜNG THỊNH – TỪ QUÁ KHỨ NHÌN VỀ TƯƠNG LAI cho rằng “Ý thức hệ dân tộc, nhà nước chính danh và một giới tinh hoa yêu nước là 3 nhân tố cần thiết giúp xây dựng đoàn kết thống nhất trong cộng đồng dân tộc”. Đó là điều đặc biệt đúng trong lúc này để “phát huy mạnh mẽ ý thức hệ dân tộc, phát triển giới tinh hoa và tranh thủ sự hưởng ứng của họ, để đoàn kết, bảo vệ tổ quốc và xây dựng đất nước cường thịnh”.

* Nguyễn Quang Ngọc trong CHỦ QUYỀN CỦA VIỆT NAM Ở HOÀNG SA VÀ TRƯỜNG SA xác nhận lại lịch sử chủ quyền và sự thực thi đầy đủ của các vua Việt Nam đối với hai cụm hòn đảo này, cho thấy muộn nhất là từ đầu thế kỷ XVII đã có đội Hoàng Sa xuất hiện. Chỉ từ năm 1909 chính quyền tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) cử người ra Hoàng Sa ngang nhiên tuyên bố đã phát hiện ra quần đảo này và đặt tên là quần đảo Tây Sa mới gây ra cuộc tranh chấp như hiện nay.

* Trong BẢN SẮC ĐÔ THỊ SÀI GÒN TRONG BỐI CẢNH NAM BỘ, Nguyễn Thị Hậu dựng lại sự hình thành của Sài gòn và vai trò đại diện của nó cho Nam bộ, vừa thủ phủ của chính quyền thực dân, vừa trung tâm thương mại nối liền thế giới, có văn hóa đa dạng của những người bản xứ và người đến lập nghiệp, nối liền cả “hệ sinh thái Nam bộ” từ Miền Đông, Trung và Nam bộ trù phú. Sức sống của nó vẫn còn được chứng minh sau 1975 với vai trò “cùng cả nước vì cả nước”.

* Trần Hữu Phúc Tiến trong SÀI GÒN MỸ LỆ XUYÊN THỜI GIAN VÀ KHÔNG GIAN khẳng định tính cách đặc biệt của người Sài Gòn: đa xứ, đa văn, có máu khai phá của dân “đi về miền Tây” ở Mỹ, từng là Kinh đô Đàng Trong, là thủ đô Đông Dương công nghiệp hóa, là Thủ đô của Quốc Gia Việt Nam, rồi Thủ đô Việt Nam Cộng Hòa; và sau 1975 trở thành “chòi đạp” để các “nhà tư sản và tiểu thương từ trong bóng tối khổ đau trở lại thương trường” xác lập lại tên tuổi.

* Nguyễn Tùng mô tả lại trong bài ĐOẠN ĐƯỜNG HUẾ – ĐÀ NẴNG THỜI XƯA những gian nan giao thông của khúc đường này đầu thế kỷ 19. Huế vào Đà Nẵng phải mất hai ngày: “Đi bộ thì sợ Hải Vân, Đi thủy thì sợ sóng thần hang Giơi”. Còn từ Gia Định ra Huế thường phải mất đến 30 ngày! Cảm xúc lần đầu tiên của Paul Doumer: “Dưới kia vịnh Đà Nẵng hiện ra. Thực tuyệt vời! Không một cảnh quan thần tiên nào của Địa Trung Hải có được cái đẹp và cái hùng tráng này…”.

* Trong BẢO TỒN DI SẢN VĂN HÓA VIỆT NAM HIỆN NAY – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP, Trần Đức Anh Sơn đưa ra cái nhìn khái quát về lịch sử bảo tồn di sản từ lúc Việt Nam có chính quyền đầu tiên năm 1945, bàn về những khái niệm chuyên môn về di sản văn hóa của Việt Nam và UNESCO, những thành tựu giành được, và những vấn đề còn tồn tại. Hai trường hợp thành công điển hình là Di sản văn hóa Huế, và Quần thể danh thắng Tràng An.

– Phần II: TƯ TƯỞNG – THỂ CHẾ, gồm 6 chương, bàn về những giá trị truyền thống và hiện đại, vấn đề khai sáng thực học, và các vấn đề về cải cách thể chế để đất nước phát triển.

* Trong CHỦ NGHĨA DÂN TỘC – CHỦ NGHĨA QUỐC GIA, Trần Ngọc Vương thông qua các nhân vật Triệu Đà, Lý Công Uẩn muốn chứng minh có một “động lực dân tộc” trong quá trình chịu ảnh hưởng và kháng cự lại ảnh hưởng của mô hình quân chủ Trung Hoa. Ngoài ra, tác giả cho rằng tư tưởng của Hồ Chí Minh tại nhiều thời điểm có tính dân tộc và đã đi ngược lại tư tưởng chính thống của Đệ tam quốc tế.

* ĐỘC LẬP, TỰ DO VÀ PHÁT TRIỂN của Vũ Ngọc Hoàng cho rằng những giá trị Dân chủ, Cộng hòa, Độc lập, Tự do và Hạnh phúc trong Tuyên ngôn độc lập 75 năm trước cần được bảo vệ trước “sự tha hóa quyền lực” đã diễn ra lâu năm do thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực và thực thi dân chủ, các khuyết điểm của nhiều nhiệm kỳ trong công tác cán bộ, cũng như do khoa học chưa làm được nền tảng cho các cải cách và quyết sách.

* Trong FUKUZAWA YUKICHI, FRANCIS BACON VÀ VIỆT NAM, Nguyễn Xuân Xanh bàn về khai sáng Bacon, Fukuzawa và cả khai sáng Ngũ Tứ Trung Quốc nữa, tất cả đều lấy khoa học hữu dụng, hay thực học, làm nền tảng để phụng sự con người, xây dựng quốc gia. Khai sáng Ngũ Tứ cần thêm Dân chủ để giải phóng con người bị đè nén quá lâu. Đó là những ngọn gió của Tinh thần thế giới thổi trên địa cầu từ bốn trăm năm qua, nhưng tại sao nó vẫn chưa đến Việt Nam? Tác giả tìm cách lý giải.

* Nguyễn Trung trong SUY NGHĨ VỀ THẾ GIỚI VÀ NƯỚC TA SAU ĐẠI DỊCH COVID-19 muốn gửi đến công chúng thông điệp rằng sau đại dịch chỉ có một trật tự quốc tế mới dành cho nhân dân Việt Nam “một con đường sống duy nhất”. Đó là “phải trở thành một dân tộc trưởng thành và dấn thân…, quyết xây dựng quốc gia phát triển, và dấn thân cùng với trào lưu tiến bộ của nhân loại cho hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển! Với tất cả ý chí: Sống hay là chết!”

* Trong CON ĐƯỜNG VIỆT NAM SAO MÃI LOAY HOAY? Huỳnh Thế Du cho rằng mô hình của Việt Nam hiện đang gặp “trục trặc”, và tác giả gợi ý rằng, để đạt đến các mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” cần giảm nhẹ tính chất “ý thức hệ” để có những cuộc thảo luận khoa học, cởi mở và hữu ích hơn giữa Đảng và giới trí thức. Đảng cũng cần chấp nhận việc kết nạp người tài vào bộ máy quản trị đất nước, vì lợi ích tối cao của quốc gia.

* Trong NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA – ĐẶC THÙ CHÍNH TRỊ CỦA VIỆT NAM, Trương Trọng Nghĩa xem xét sự tiến hóa của Hiến Pháp từ 1945 đến nay, từ “dân chủ nhân dân”, “nhà nước chuyên chính vô sản”, đến “nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân” kéo dài đến hôm nay. Nhà nước pháp quyền XHCN hay kinh tế thị trường định hướng XHCN có đem lại “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” đến năm 2045 hay không, đó là điều còn chờ thực tế trả lời.

– Phần III: GIÁO DỤC, Y TẾ, gồm 5 chương, đề cập đến những vấn đề giáo dục trung học và đại học, chuyển đổi số như mệnh lệnh thời đại, và bàn về phát triển hệ thống y tế Việt Nam thời hậu Covid-19.

* Nguyên Ngọc trong ĐẠI CHÚNG HAY TINH HOA?, dựa trên các bài thi triết học của những kỳ thi Tú tài Pháp cho học sinh tất cả các ban, nêu lên sự khác biệt lớn giữa Tây và Ta: Giáo dục Tây chú ý vừa tính đại chúng, nhưng cũng vừa có tính tinh hoa cho thiểu số để có năng lực nhận ra và lý giải những câu hỏi lớn của thời đại, tức phải biết “nghĩ khác”, trong khi giáo dục Việt Nam nhằm đào tạo con người “đồng dạng”, điều chưa hẳn tốt cho phát triển.

* Trong XÂY DỰNG VÀ QUẢN TRỊ TRƯỜNG HỌC PHỔ THÔNG, Giáp Văn Dương chia sẻ kinh nghiệm về tầm nhìn và cách quản trị. Cách mạng công nghiệp là quyết định và tình hình chưa bao giờ thuận lợi như hôm nay. Người làm giáo dục phải có tầm nhìn tối thiểu 30 – 50 năm về tương lai, để việc giáo dục những học sinh 6 tuổi năm nay bước vào lớp 1, thì 30 năm sau sẽ đơm hoa kết trái, để Việt Nam sẽ vươn lên trở thành một nước phát triển và hùng cường trên thế giới.

* Với CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀ GIÁO DỤC, Hồ Tú Bảo nhận định Việt Nam đã luôn “đứng ngoài những cơ hội (công nghiệp hóa) của lịch sử”. Cuộc Cách mạng công nghệ số cốt lõi đang đến, “mở ra những cơ hội số của sản xuất thông minh và một xã hội thông minh”. Đó là cơ hội có một không hai để Việt Nam có thể vượt lên trong một vài thập kỷ tới. Tác giả cũng bàn đến những thách thức của chuyển đổi số trong giáo dục.

* GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VIỆT NAM BƯỚC VÀO NHỮNG NĂM 2020 của Huỳnh Như Phương nhận xét giáo dục đại học Việt Nam là một di sản “cực kỳ phức tạp” với nhiều khuyết tật. Tác giả mô tả tính phức tạp, chỉ ra các khuyết tật và đề khởi cách giải quyết, đồng thời hy vọng những nhà giáo dục chân chính “dù vẫn nhận đồng lương quá thấp và chịu những áp lực ngày càng đè nặng trên vai, họ vẫn cho thấy nghề giáo là một nghề đòi hỏi nhiều lương tri,” và “chính họ mới là những người có tư cách đại diện cho nghề nghiệp cao quý”.

* Trong ĐẠI DỊCH COVID-19 VÀ Y TẾ VIỆT NAM, Phạm Duy Thoại đưa ra những kiến thức cơ bản về virus, và các phương pháp xét nghiệm, ngăn ngừa, v.v.. Đại dịch là một thử thách nghiêm trọng cho từng quốc gia. Việt Nam, với nền y tế chưa phát triển nhưng đã khống chế được dịch bệnh rất hiệu quả khiến thế giới phải ngả mũ. Tuy nhiên, Việt Nam nên nhân cơ hội này gấp rút nâng cấp toàn bộ hệ thống y tế và bảo hiểm phòng cho mọi bất trắc.

– Phần IV: KINH TẾ – KINH DOANH, gồm 5 chương, bàn về các vấn đề kinh tế hiện nay của Việt Nam và đề khởi chiến lược, chính sách để phát triển trong tương lai.

* Trong CHÍNH TRỊ VÀ KINH TẾ THẾ GIỚI SAU ĐẠI DỊCH: CƠ HỘI VÀ THỬ THÁCH CHO VIỆT NAM, Trần Quốc Hùng cho rằng với ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung, tình trạng “một thế giới, hai hệ thống” và những xáo trộn về chuỗi giá trị cung ứng sẽ xảy ra. Việt Nam phải củng cố nội lực để đối phó với thách thức và tận dụng cơ hội do trật tự mới của chính trị, kinh tế thế giới mang lại mới phát triển bền vững trong thời gian tới.

* TƯƠNG LAI KINH TẾ VIỆT NAM NHÌN TỪ ĐẠI DỊCH của Trần Văn Thọ cho rằng với tiền đề mọi người sẽ phải sống chung với đại dịch, kinh tế thế giới sẽ phải thay đổi và tư duy phát triển của Việt Nam cũng phải khác với các lý luận đã có. Với tư duy mới về các quan hệ như tập trung và phân tán, đô thị và nông thôn, công nghiệp và nông nghiệp, cùng với chiến lược chuyển dịch cơ cấu, Việt Nam sẽ phát triển bền vững với mô hình mới trong thập niên 2020.

* Trong DOANH NGHIỆP VIỆT VÀ GIẤC MƠ VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG, Phạm Chi Lan phân tích thực trạng doanh nghiệp Việt Nam và suy nghĩ về hướng đi tương lai, khi mọi người đang mong thực hiện giấc mơ Việt Nam thịnh vượng vào khoảng giữa thế kỷ này. Tác giả cho rằng phải thúc đẩy tăng cường nền tảng vi mô của kinh tế thị trường, học hỏi và sáng tạo về công nghệ và quản trị, liên kết và hội nhập là những hướng đi chính để doanh nghiệp Việt phát triển và góp sức hiện thực hóa giấc mơ Việt Nam thịnh vượng.

* Trong TÀI NGUYÊN BẢN ĐỊA VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG, Kim Hạnh chủ trương để thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp cần nhấn mạnh “tài nguyên bản địa”, một khái niệm chỉ nguồn lực có sẵn cần khai thác, chế biến, tìm kiếm thị trường. Ngoài ra cần chú ý bảo tồn tài nguyên bản địa nhất là các giống cây, giống con bản địa để bảo vệ đa dạng sinh học, sự hài hòa giữa thiên nhiên, con người và văn hóa truyền thống. Trong văn mạch nầy, thực hiện “kinh tế tuần hoàn” là cần thiết.

* TÁI CƠ CẤU NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN của Đặng Kim Sơn phân tích vai trò của nông nghiệp trong kinh tế Việt Nam và đưa ra các ý tưởng để nông nghiệp phát triển trong giai đoạn mới có các đặc tính như toàn cầu hóa, biến đổi khí hậu, đô thị hóa và công nghiệp hóa. Tác giả chủ trương cần thay đổi từ phát triển theo chiều rộng, thâm dụng tài nguyên sang một nền nông nghiệp toàn diện, vừa phát huy lợi thế vùng, ngành; vừa đảm bảo sự vững bền về xã hội và môi trường”.

“Người Việt Nam đang có “giấc mơ hóa rồng”, tạo ra được những sản phẩm công nghệ đẳng cấp trên thị trường thế giới, có những tập đoàn công nghệ mạnh, để có thể nâng cấp nhanh chóng nền kinh tế lên tầm mức thế giới. Điều đó rất chính đáng. Vâng, người Việt Nam thấy cần thay đổi cả vận mệnh lịch sử của mình cho tốt hơn, như các dân tộc xung quanh từng làm, nhanh chóng hơn, quyết đoán hơn, đặc biệt như tấm gương Hàn Quốc để lại cho thế giới. Từ nhiều thập niên qua các loại công nghệ có tính bứt phá, đột biến lần lượt ra đời làm thay đổi cuộc sống và nền kinh tế. Sự phát triển đã đạt tốc độ hàm mũ (exponential). Kinh tế không còn chỉ là “kinh tế tri thức” mà trở thành “kinh tế đổi mới sáng tạo”. Nhà nước cần phải có tính chất đổi mới sáng tạo, dẫn dắt đổi mới sáng tạo, “kiến tạo và phát triển”, và có những chính sách để thực hiện đổi mới sáng tạo trong tất cả thành phần xã hội, trên tất các lãnh vực kinh tế, khoa học, giáo dục, học thuật, khuyến khích mọi người tư duy, động não theo hướng đổi mới sáng tạo. Trong một thế giới không đứng yên, chúng ta không thể phát triển chậm theo tuyến tính, mà phải có những bước đi bứt phá, cần phải có nhiều chất xám đổi mới sáng tạo để “đốt giai đoạn”. Chỉ có phát triển nhanh, và liên tục, để thành một quốc gia công nghiệp hóa mới đem lại sức mạnh cần thiết cho quốc gia, vừa đem lại phồn vinh, vừa bảo vệ non sông, và giữ gìn được những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Trong tinh thần đó, các bài viết trong tập sách này đều đượm chất đổi mới sáng tạo, xuất phát từ những người có tấm lòng với đất nước muốn thấy đất nước nhanh chóng vượt những rào cản khó khăn để tiến bước nhanh. Các tác giả thật sự quan ngại đất nước lại chậm bước, lỡ thời vận thêm trên con đường chấn hưng. “Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách”. Vì thế chúng tôi xin gửi gắm những tình cảm và suy nghĩ rất khiêm tốn có tính xây dựng của mình trong quyển sách này, để góp phần đổi mới đất nước nhiều hơn nữa”.

1. BAN CHỦ BIÊN VÀ CÁC TÁC GIẢ (Theo thứ tự xuất hiện trong sách)

* TRẦN VĂN THỌ. Giáo sư kinh tế Đại học Waseda, Toyko (từ 4/2020 là Giáo sư Danh dự). Năm 2018 nhận Huân chương Thụy bảo Tia Vàng của Chính phủ Nhật Bản. Thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của các thủ tướng Võ Văn Kiệt và Nguyễn Xuân Phúc. Cuốn sách mới nhất xuất bản tại Việt Nam: CÚ SỐC THỜI GIAN VÀ KINH TẾ VIỆT NAM (Giải Sách Hay 2016).

* NGUYỄN XUÂN XANH. Tốt nghiệp Tiến sĩ habil. toán tại CHLB Đức. Viết Essays, tác giả của EINSTEIN, ĐẠI HỌC, NƯỚC ĐỨC THẾ KỶ XIX; dịch giả, cũng như chủ biên, đồng chủ biên nhiều số kỷ yếu khoa học, giáo dục như MAX PLANCK, ĐẠI HỌC HUMBODLT 200 NĂM, HẠT HIGGS. Sống tại Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh.

* HUỲNH BỬU SƠN. Chuyên gia kinh tế, giảng viên thỉnh giảng Đại Học Mở Thành phố Hồ Chí Minh (1992 – 1997), thành viên Tổ Tư vấn Cải cách Kinh tế và Hành chánh của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Tổng Giám đốc Ngân hàng VP Bank (1997 – 2000), tác giả quyển sách 25 NĂM THEO DÒNG KINH TẾ VIỆT NAM và GIẤC MƠ HÓA RỒNG.

* NGUYỄN QUANG NGỌC. Sinh năm 1952 tại Hải Phòng. Tiến sĩ Sử học (Đại học Tổng hợp Hà Nội, 1987). Giáo sư Sử học (Đại học Quốc gia Hà Nội, 2007). Nhà giáo Nhân dân (2014). Nghiên cứu và giảng dạy về Lịch sử Việt Nam (trước cận đại); Lịch sử văn hóa Việt Nam; Lịch sử chủ quyền lãnh thổ Việt Nam; Nông thôn và đô thị Việt Nam.

* NGUYỄN THỊ HẬU. Tiến sĩ Khảo cổ học, sinh tại Hà Nội, quê An Giang, sống tại Thành phố Hồ Chí Minh. Chuyên môn: nghiên cứu, giảng dạy về Khảo cổ học và Bảo tồn di sản… Đã xuất bản 05 sách chuyên khảo và một số tập tùy bút về văn hóa. Hiện là Phó Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh.

* TRẦN HỮU PHÚC TIẾN. Sinh năm 1962 tại Sài Gòn, Cử nhân Lịch sử, Nhà báo (Tuổi Trẻ, Saigon Times, Thế Giới Mới, từ 1984 – 2000). Hiện đang là Giám đốc Công ty giáo dục Hợp Điểm tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sách đã xuất bản: ĐƯỜNG VÀO ĐẠI HỌC (1987), SÀI GÒN KHÔNG PHẢI NGÀY HÔM QUA (2016), SÀI GÒN HAI ĐẦU THẾ KỶ (2017), BƯƠN CHẢI TRONG KHỦNG HOẢNG (2008).

* NGUYỄN TÙNG. Quê Quảng Nam, học ở Đại học La Sorbonne (Paris), từng dạy ở Đại học Paris-Diderot và làm việc hơn 30 năm ở Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu Khoa học (Pháp). Sách đã xuất bản: MÔNG PHỤ, UN VILLAGE DU FLEUVE ROUGE (chủ biên), TỪ ĐÔNG SANG TÂY (đồng chủ biên), LÀNG MẠC Ở CHÂU THỔ SÔNG HỒNG (với Nelly Krowolski)…Thơ (Đan Tâm): DẤU CHÂN KHÔNG và NHẬT KÝ TRONG TÌNH.

* TRẦN ĐỨC ANH SƠN. Sinh năm 1967 tại Huế. Tiến sĩ Lịch sử (2002). Nhà nghiên cứu độc lập tại Đà Nẵng. Đã xuất bản: HUẾ – TRIỀU NGUYỄN. MỘT CÁI NHÌN; ĐỒ SỨ KÝ KIỂU THỜI NGUYỄN; NGÀNH ĐÓNG THUYỀN VÀ TÀU THUYỀN Ở VIỆT NAM THỜI NGUYỄN; TƯ LIỆU VỀ CHỦ QUYỀN CỦA VIỆT NAM ĐỐI VỚI QUẦN ĐẢO HOÀNG SA; KIỂU HUẾ; CÕI VIỆT…

* TRẦN NGỌC VƯƠNG. Giáo sư Văn, Đại học Quốc gia Hà Nội. Bảo vệ tiến sĩ tại viện Đông Phương học (Viện Hàn lâm Khoa học Nga), đã thỉnh giảng tại Đại học Tổng hợp Bắc Kinh, Đại học Paris VII, Đại học Quốc tế Seoul và nhiều đại học trong nước. Công trình tiêu biểu: VĂN HỌC VIỆT NAM DÒNG RIÊNG GIỮA NGUỒN CHUNG, NHÀ NHO TÀI TỬ VÀ VĂN HỌC VIỆT NAM, THỰC THỂ VIỆT NHÌN TỪ CÁC TOẠ ĐỘ CHỮ.

* VŨ NGỌC HOÀNG. Nguyên Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân và Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương, Phó Chủ tịch Liên Hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam. Hiện nay là Phó chủ tịch Hiệp hội Đại học & Cao đẳng Việt Nam. Viết nhiều bài về chính trị, văn hóa, giáo dục, kinh tế đăng trên các báo và tạp chí.

* NGUYỄN TRUNG. Nhà ngoại giao, nguyên trợ lý cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, làm công tác nghiên cứu một số vấn đề kinh tế và chính trị của đất nước, là tác giả của THỜI CƠ VÀNG, DÒNG ĐỜI (3 tập), một số bài nghiên cứu đã đăng trong tạp chí Thời Đại Mới và những bài viết khác trên www.viet-studies.net

* HUỲNH THẾ DU. Giảng viên chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam, đang quan tâm đến các vấn đề về hành động tập thể, đặc biệt là các cơ chế để có được các quyết định tốt cho mục đích chung. Quyển sách tác giả xuất bản gần đây về sự hình thành các siêu đô thị ở châu Á (MAKING MEGACITIES IN ASIA, Springer 2019) bàn về vấn đề này.

* TRƯƠNG TRỌNG NGHIA. Sinh năm 1953 tại Sài Gòn. Cử nhân luật 1980 tại Đại học Leipzig, Thạc sỹ luật 1995 tại NYU, New York. 2008 thôi công chức, làm luật sư chuyên nghiệp đến nay. Thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Phan Văn Khải từ 1998 đến 2006. Đại biểu, ủy viên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Việt Nam khóa 13 và 14.

* NGUYÊN NGỌC. Nhà văn. Bút danh khác: Nguyễn Trung Thành, Nguyễn Kim. Sinh năm 1932. Đại tá Quân đội nhân dân Việt Nam. Từng là biên tập viên tạp chí Văn nghệ quân đội, Chủ tịch Hội Văn nghệ giải phóng Nam Trung bộ; phó Tổng thư ký Hội Nhà văn Việt Nam; Tổng biên tập báo Văn nghệ. Tác phẩm chính: ĐẤT NƯỚC ĐỨNG LÊN, CÓ MỘT CON ĐƯỜNG MÒN TRÊN BIỂN ĐÔNG…

* GIÁP VĂN DƯƠNG. Sinh năm 1977 tại Bắc Giang, hiện sống ở Hà Nội. Tốt nghiệp Tiến sĩ Vật lý (2006) tại Đại học Công nghệ Vienna, làm nghiên cứu tại Đại học Liverpool và Đại học Quốc gia Singapore. Hiện là chủ tịch Công ty GiapGroup, Chủ tịch HĐGD Trường Times School; trước đó tham gia đồng sáng lập Trường Vietschool. Bộ sách mới nhất: TRÒ CHUYỆN KHOA HỌC 4.0.

* HUỲNH NHƯ PHƯƠNG. Sinh năm 1955 tại Mộ Đức, Quảng Ngãi. Giáo sư Văn học, Tiến sĩ Ngữ văn. Nguyên Trưởng khoa Ngữ văn và Báo chí, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP Hồ Chí Minh). Nguyên giảng viên thỉnh giảng Đại học Paris 7 – Denis Diderot. Hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng chức danh Giáo sư ngành Văn học. Ủy viên Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia.

* HỒ TÚ BẢO. Giáo sư công nghệ thông tin tại Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Nhật Bản (từ 4/2018 là giáo sư danh dự), chuyên ngành Trí tuệ Nhân tạo. Hiện làm việc tại Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán của Việt Nam. Chủ biên cuốn sách HỎI ĐÁP VỀ CHUYỂN ĐỔI SỐ xuất bản tháng 10/2020.

* PHẠM DUY THOẠI. Sinh năm 1949 tại Nam Định, cựu học sinh Chu Văn An (Sài Gòn). Du học CHLB Đức năm 1968, tốt nghiệp Y khoa tại ĐH Berlin (Free University) năm 1978. Từ 1993 Giáo sư Đại học Y khoa. 1997 – 2017 Giám đốc Bệnh viện Mắt. Từ 2017 đến nay làm việc tại Augenzentrum Lichterfelde West, Berlin.

* TRẦN QUỐC HÙNG. Nonresident Senior Fellow tại Atlantic Council (Mỹ); nguyên Executive Managing Director, Institute of International Finance; và Deputy Director, International Monetary Fund. Tác giả của nhiều quyển sách và bài nghiên cứu về kinh tế thế giới, như WITNESS TO UNCERTAINTY – THE UNRAVELING OF THE POSTWAR WORLD ORDER (2020), TRUNG QUỐC VÀ ASEAN TRONG HỘI NHẬP – THỬ THÁCH MỚI, CƠ HỘI MỚI (2003).

* PHẠM CHI LAN. Chuyên gia nghiên cứu kinh tế độc lập. Từng tham gia biên tập BÁO CÁO VIỆT NAM 2035 do Bộ Kế hoạch – Đầu tư và Ngân hàng Thế giới chủ trì (2015 – 2016), từng là chuyên gia tư vấn của các Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Phan Văn Khải từ 1996 đến 2006. Từ 1966 đến 2003 làm việc ở Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), tại đó được bầu làm Tổng thư ký (1993 – 1997), Phó Chủ tịch (1997 – 2003).

* KIM HẠNH. Sinh năm 1951. Cử nhân Thương mại Đại học Vạn Hạnh. Thạc sĩ UBI Bỉ. Làm báo Tuổi Trẻ từ 1977 đến 1992. Xây dựng báo Sài Gòn Tiếp Thị (1995 – 2014), xây dựng 2 chương trình “Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao do người tiêu dùng bình chọn” (1996 đến nay) và “Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao – Chuẩn Hội Nhập” (2016 đến nay). Dạy học Chuyên ngành báo chí. Hiện là Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao.

* ĐẶNG KIM SƠN. Tiến sĩ Nông nghiệp. Nguyên Viện trưởng Viện Chính sách Chiến lược Nông nghiệp Phát triển Nông thôn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, thành viên nhóm tư vấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Hội nông dân Việt Nam. Hiện nay là Giám đốc Viện Nghiên cứu thị trường và thể chế nông nghiệp và là thành viên của Hội đồng Lý luận Trung ương.